พระพิฆเณศ เป็นเทพในศาสนาฮินดู นับถือว่าเป็นเทพเจ้าแห่งความรู้ เป็นผู้มีปัญญาเป็นเลิศ ปราดเปรื่องในศิลปวิทยาทุกแขนง เป็นหัวหน้านำคณะข้ามความขัดข้อง วันนี้้เรามีเรื่องการการบูชาองค์พระพิฆเณศมาฝาก

พระพิฆเณศ

การบูชาพระพิฆเณศ เพื่อปัญญาและการหยั่งรู้ จึงเป็นที่นิยมเป็นอย่างมาก พระพิฆเณศตามตำนานเป็นเทพแห่งปัญญาโดยชัดเจน จากเรื่องราวการเดินทางรอบโลกแข่งกันระหว่างพระพิฆเณศกับพระขันธกุมาร ทันทีที่พระอิศวรบัญชาว่าใครเดินทางรอบโลกครบ 7 รอบก่อนจะให้ผลมะม่วงแก่ผู้นั้น เมื่อพระขันธกุมารทรงนกยูงออกไปก่อน ในขณะที่พระพิฆเณศเลือกการทักษิณาวัตรพระอิศวรและพระอุมาซึ่งมีฐานะเป็นบิดามารดาของตนแล้วกล่าวตามเนื้อหาพระคัมภีร์ว่า ผู้ใดที่ทักษิณาวัตรบิดามารดาของตนเอง ย่อมเท่ากับผู้นั้นได้เวียนรอบโลก

เพราะว่าคุณของบิดามารดายิ่งใหญ่กว่าแผ่นดิน นี่คือการชี้คุณลักษณะพิเศษของปัญญาเคล็ดในการบูชาในวันนี้ห้ามมองพระจันทร์โดยเด็ดขาดไม่เช่นนั้น จะไม่สมหวังในพรที่ขอกลับจะโดนคำสาปแห่งองค์พระพิฆเนศ

พระพิฆเณศ

เครื่องบูชาขอพรอารตีไฟ* อ้อย กล้วย 1 หวี มะพร้าวแกงผ่าครึ่งซีกนำมาซ้อนกัน แล้วนำใบพลูมารองสักสามใบใส่ข้าวสาร เนย สำลี เพื่อใช้ในการจุดไฟบูชา(เวลาจุดจะใช้การบูรก็ได้)กระเพราะแดง 1 กำ ใช้ขอพร นมจืด 1 กล่อง ของทุกอย่าง จัดรวมในถาด เกินจากนี้จะมีผลไม้อื่นด้วยก็ได้เช่นสัปปะรดแบบมียอด ส้ม

ส่วนขนม ที่จะจัดบูชา ให้เป็นขนมต้มหรือขนมโมทกะ หากหาไม่ได้ ให้ใช้ข้าวสวยนำมาคลุกน้ำตาล เนยแล้วปั้นเป็นลูกกลมๆนำมาวางไว้บนดอกบัวสีแดงที่พับกลีบบูชาจำนวน 8 – 9 ลูก ขนมหวานอื่นๆ เช่น ทองหยอด ทองหยิบ ฯลฯจัดรวมพานให้พูนๆ เป็นจำนวน 2 พาน

จุดธูปกำยานบูชา ธูป 9 ดอก เทียนแดง 1 คู่ดอกไม้จัดเป็นดอกบัวแดงก็จะดี จากนั้นท่องคาถาบูชาองค์เทพ เป็นอันจบพิธี จบหลังการอารตี (อารตีคือการนำไฟ มาวนหน้าเทวรูปพระพิฆเนศให้นำมือไปอังไฟ แล้วนำมาเปิดตา ลูบศรีษะ เพื่อความเป็นมงคล

พระพิฆเณศ

วันบวงสรวงบูชา วันคเณศจตุรถี ตรงกับวันขึ้น 4 ค่ำเดือน 10 ถือเป็นวันกำเนิดแห่งองค์พระพิฆเนศ เป็นวันที่คนที่นับถือบูชาพระพิฆเนศจะทำพิธีเพื่อขอพรต่อพระองค์ในวันคเณศจตุรถีนี้ บรรดาผู้ศรัทธาในพระพิฆเณศ จะจัดหาเครื่องสังเวยมาถวายแด่พระพิฆเณศอย่างมากมาย

มีการสวดมนต์บูชาอย่างเต็มรูปแบบ ร้องรำทำเพลง จัดงานกันอย่างยิ่งใหญ่ตระการตานับตั้งแต่วันแรก ไปจนถึงวันสุดท้าย (พิธีกรรมจะมี 21 วัน) ผู้บูชาจะต้องถวายใบไม้แด่พระพิฆเนศ วันละ 1 ประเภท ถวายทุกวันไปจนครบ 21 วัน และใบไม้ 21 ประเภททั้งนี้ หากเราไม่ได้เข้าร่วมงานคเณศจตุรถี หรืออยากถวายใบไม้โดยไม่ต้องการรอให้ถึงวันคเณศจตุรถี ก็สามารถถวายได้ในทุกโอกาส โดยเลือกใบไม้ที่เราสามารถจัดหามาได้ ให้เด็ดมาหลายๆใบ จัดวางใส่จานให้สวยงาม

*หมายเหตุ

การอารตีไฟ คือ การนำไฟ มาวนหน้าเทวรูปพระพิฆเนศให้นำมือไปอังไฟ แล้วนำมาเปิดตา ลูบศรีษะ เพื่อความเป็นมงคล

บทความ อ. สิริชัย สุวรรณประภา